Τα τελευταία χρόνια έχω μια αυξημένη τριβή με την πολιτική (ως πολίτης) και με τη δημοσιογραφία (ως μέλος της πρώτης —και τελευταίας: '
Οι επέτειοι της ΕΡΤ'— «σειράς» των καταργημένων, πλέον, Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ και ως σπουδαστής Δημοσιογραφίας Δεδομένων).
Αυτή η επαφή καταδεικνύει το έλλειμμα ελέγχου στους δημόσιους ισχυρισμούς, πρωτίστως των πολιτικών μας.
Κάθε μέρα ακούμε από τα τηλεοπτικά κανάλια πλήθος ισχυρισμών και στοιχείων συζητήσιμης εγκυρότητας και ακρίβειας από τους πολιτικούς μας —ακόμα περισσότερο ενόψει εκλογών— και αλληλοκατηγορίες για fake news (αντί για το ορθό "disinformation", όπως «παραπληροφόρηση»…).
Οι αμήχανοι συντονιστές, με ελάχιστες εξαιρέσεις, περιορίζονται, στην καλύτερη περίπτωση, στην επισήμανση «ακούσατε τις απόψεις [το άσπρο και το μαύρο, ισχυρισμοί που αδύνατο να ισχύουν όλοι, ταυτόχρονα], βγάλτε τα συμπεράσματά σας». Ούτε λόγος για διάψευση, ακόμα και ισχυρισμών που έχουν ήδη αποδειχθεί ψευδείς!
Τότε, τι σας έχουμε εκεί, κυρίες και κύριοι «δημοσιογράφοι»;;
Μοιάζει να έχει ωριμάσει το αίτημα για ζωντανό fact checking κατά τις ομιλίες, συνεντεύξεις και άλλες τηλεοπτικές παρουσίες,
τουλάχιστον των αρχηγών και των πρωτοκλασσάτων των κομμάτων!
Οι ομάδες ελέγχου αλήθειας μπορούν να είναι μεικτές, με ειδικούς δεδομένων, δημοσιογράφους και εκπροσώπους των κομμάτων —κοινοβουλευτικών
και μη.
Επειδή το εγχείρημα προϋποθέτει (την πιθανότατα απούσα) βούληση εκ μέρους των ΜΜΕ, είναι χρήσιμο να διατυπωθεί συντονισμένη έκκληση από τα τμήματα ΜΜΕ των Πανεπιστημίων, και από δημοσιογραφικούς, αλλά και καταναλωτικούς φορείς και συλλογικότητες.
Ανεξαρτήτως βραχυπρόθεσμης επιτυχίας, πιστεύω ότι, όποιος φορέας ή πολίτης ευρείας αναγνωρισιμότητας εκκινήσει μια τέτοια διαδικασία, θα τύχει θετικής δημοσιότητας και θερμής υποδοχής από τους πολίτες και, αργά ή γρήγορα, θα μπει το νερό στο αυλάκι. Κατόπιν τούτου, ο καθένας ας αναλάβει τις ευθύνες του.
Eιδικά εν όψει εκλογών και debate, επείγει, αν όχι η λήψη μέτρων, τουλάχιστον η ηχηρή επισήμανση ότι ο έλεγχος των ισχυρισμών των πολιτικών μας είναι τριτοκοσμικός έως ανύπαρκτος…
Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 24/6/2019 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Fake News ή και Fake Δημοσιογραφία; Μια έκκληση!».