Χάρτης: Οριοθετήσεις, Διεκδικήσεις, Υδροτεμάχια κ.ά. στη Μεσόγειο

Τρελαίνομαι για χάρτες. Βρίσκω ότι απεικονίζουν περιεκτικά πληροφορία που δύσκολα θα γινόταν κατανοητή διαφορετικά («μια εικόνα, χίλιες λέξεις»…). Επίσης, οποιαδήποτε οπτική απεικόνιση δυνητικά αποκαλύπτει συσχετισμούς και πληροφορίες που μόνο με έξυπνα ερωτήματα σε βάσεις δεδομένων με γεωχωρική αντίληψη θα μπορούσαν, ίσως, να εξαχθούν. 

Μολονότι όλα τα επίπεδα του παρόντος χάρτη (τα δικά μου και τα δανεισμένα) απεικονίζουν δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες, πίσω τους βρίσκεται πολλή προσωπική δουλειά. Δουλειά που δε θα ήταν τόσο πολλή αν κάποιες αρχές εφάρμοζαν επιμελέστερα το νόμο περί «Ανοικτών Δεδομένων»… Ενδεικτικά, η δουλειά περιλαμβάνει την συλλογή, ενίοτε ψηφιοποίηση (με OCR ή χειροκίνητα), κωδικοποίηση και μεταφορά στο χάρτη σκόρπιων, κατά τα άλλα, στοιχείων.

Σκόρπιων, βέβαια, μέχρι να δει, κανείς, την εικόνα (δείτε, ενδεικτικά, αυτή την ανάρτηση στο Facebook) :)

• Αναρωτηθήκατε, μήπως, γιατί το σημείο A της συμφωνίας #ΑΟΖ Αιγύπτου-Ελλάδας δεν είναι λίγο πιο εκεί, προς οποιαδήποτε...

Δημοσιεύτηκε από Alexandros Georgiadis στις Δευτέρα, 10 Αυγούστου 2020

Ο παρακάτω χάρτης, λοιπόν, είναι μια απόπειρα (σε εξέλιξη) ψηφιοποίησης και διάθεσης των χαρτών που συνέχεια μας δείχνουν, αλλά ουδείς πραγματικά μοιράζεται μαζί μας, φιλοξενούμενος στην πλατφόρμα Harvard WorldMap. 

Θα συμπληρώσω ευχαρίστως το χάρτη με κάποιο συγκεκριμένο επίπεδο που θα μου προτείνετε, ειδικά αν μπορείτε να με εφοδιάσετε με τα σχετικά δεδομένα ή να με παραπέμψετε σ' αυτά. Επίσης, είστε ευπρόσδεκτοι να χρησιμοποιήσετε τα δεδομένα για δικές σας δημιουργίες —τα δικά μου επίπεδα διατίθενται με άδεια CC-BY-SA— και θα χαρώ πολύ να μάθω γι' αυτές.

Δυστυχώς οι Harvard WorldMaps φιλοξενούνται σε περιβάλλον χωρίς υποστήριξη SSL και το ανάμεικτο περιεχόμενο, για λόγους ασφαλείας, δεν πολυαρέσει στους σύγχρονους browsers (περισσότερα και προτεινόμενες λύσεις στο εξαιρετικό "Enabling Mixed Content in Your Browser"). Συνοπτικά, αν ο χάρτης εμφανίζεται κενός:

• Chrome: Στη σελίδα chrome://settings/content/siteDetails?site=https%3A%2F%2Fageor.dipot.com αλλάξτε την παράμετρο 'Insecure content' σε 'Allow'
• Firefox (προσωρινή ρύθμιση): Πατήστε το λουκέτο αριστερά από το URL | Βέλος δεξιά στο 'Connection Secure' | 'Disable Protection for Now'
• Firefox (μόνιμη γενική ρύθμιση): Μπείτε στη σελίδα 'about:config' αποδεχόμενοι τη σχετική προειδοποίηση | επικολλήστε την παράμετρο 'security.mixed_content.block_active_content' (χωρίς εισαγωγικά) στο πεδίο αναζήτησης | αλλάξτε με διπλό κλικ την τιμή 'true' σε 'false' 

Ενημέρωση 20/9/2020: Επειδή η πλατφόρμα των Harvard WorldMaps παρουσιάζει μεγάλη αστάθεια, βρείτε κάποια επίπεδα και στο έγγραφο "Mediterranean Energy & GeoPolitics by @ageor.kmz".

 

Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 11/9/2020 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Χάρτης: Οριοθετήσεις, Διεκδικήσεις, Υδροτεμάχια κ.ά. στη Μεσόγειο».

Comparing Covid-19 spread globally

There is an ongoing debate on how to compare the spread of the SARS-CoV-2 virus and the victims of the Covid-19 disease among countries.
Several factors affect how this can —or can't— be measured:

• Countries with early cases of Covid-19 did not initially have the know-how they developed later, which countries with later cases benefited from
• There are vast differences in the way cases are measured among different countries; therefore cases are not a good measure
• Those hospitalised, in need of an intensive care unit and dead are accurately measured and comparable with other countries'
• Measures against the coronavirus differ among different countries, also depending on when the first carriers appeared
  The measures are difficult to account for, but the spread after the same number of day since the first case for each country is somewhat comparable
• Living conditions and population density also matter and differ among countries

So, which is the right way to compare, by cases, cases per population, cases per population density or cases per country area?
My personal preference is cases by population density, but, for this post, I calculated all three indices for the case of deaths, which you may see in the following interactive charts, using Covid-19 data from the Johns Hopkins University Center for Systems Science and Engineering (JHU CSSE) and country data from Worldometer (please note that, due to name differences in different datasets, not all countries will have their indices calculated yet).

[Update April 27, 2020] The following is a bar chart race of the same data:

Please share your thoughts and/or suggest other types of comparisons in the comments.


This was first posted on April 13, 2020 in the blog "On Anything and Everything" as "Comparing Covid-19 spread globally".

Τελικά πόσοι νοσηλεύονται με τη νόσο Covid-19 του Κορωνοϊού SARS-CoV-2;

Παρακολουθώ ανελλιπώς την εξέλιξη του Κορωνοϊού SARS-CoV-2 στην Ελλάδα από τη στιγμή που εμφανίστηκε το πρώτο κρούσμα.

Από την αρχή γκρινιάζω που δεν διατίθεται κάποιο επίσημο σύνολο δεδομένων (dataset) με όλα τα δημοσιεύσιμα στοιχεία, παρά καθόμαστε εγώ και αρκετοί άλλοι και τα δημιουργούμε, παρακολουθώντας την ημερήσια ενημέρωση του κ. Σωτήρη Τσιόδρα, τον οποίο προσωπικά ευχαριστώ θερμά για την συνολική παρουσία του σε αυτή την κρίση, και τα δελτία τύπου του ΕΟΔΥ που ακολουθούν.

Συμφωνούν τα δύο διαγράμματα μεταξύ τους
και με τα δελτία τύπου του ΕΟΔΥ;

Στις 20/3/2020 εμφανίστηκε λίγο φως στο τούνελ, υπό τη μορφή της ημερήσιας έκθεσης Covid-19, με αρκετά από τα στοιχεία που θα θέλαμε, όσοι ασχολούμαστε, αλλά με μια μορφή που μόνο το αιτούμενο dataset δε συνιστά. Θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε και ως «η επιτομή του όχι μηχαναγνώσιμου»…
Στην ημερήσια αναφορά της 25/3/2020 (την τελευταία μέχρι τις 18/3/2020 15:00, που αναρτήθηκε αυτό το κείμενο) προστέθηκε ένα αναλυτικό διάγραμμα με τις νοσηλείες, το «Διάγραμμα 4: Κρούσματα COVID-2019 που νοσηλεύονται ανά ημέρα στη ΜΕΘ», το οποίο, βάσει του τίτλου του, δε μοιάζει να συμφωνεί καθόλου με το καθιερωμένο «Διάγραμμα 3: Νοσηλευθέντα κρούσματα COVID-19 στην Ελλάδα, 25 Μαρτίου 2020».
Λέω «δε μοιάζει», διότι η ανάγνωση των δύο διαγραμμάτων δεν είναι και τόσο προφανής (το διάγραμμα 4 δεν έχει καν υπόμνημα).
Ανεξαρτήτως του νεοεισαχθέντος διαγράμματος 4, ήδη από τις 20/3/2020 υπάρχει διάσταση με τις νοσηλείες που δίνει ο κος Τσιόδρας στην καθημερινή ενημέρωσή του (π.χ. 225 έναντι 186 στις 24/3/2020).

Θεωρώ, καλόπιστα, ότι μπορεί να διαβάζω κάτι λάθος ή να υπάρχει κάποια παραδρομή μεταξύ των στοιχείων που χρησιμοποιεί ο κος Τσιόδρας και αυτών που χρησιμοποιεί ο/η δημιουργός της εν λόγω αναφοράς. Ωστόσο, η υπόθεσή μου, ότι αυτό θα διευκρινιζόταν τις επόμενες ημέρες, ατύχησε. Η ημερήσια αναφορά δεν έχει εκδοθεί μετά τις 25/3/2020 και στην ημερήσια ενημέρωση σταμάτησε η αναφορά σε νοσηλείες, αναφέρονται, πλέον, μόνο διασωληνώσεις και νοσηλείες στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας…
Ενημέρωση 2/4/2020: Η έκθεση αναρτήθηκε και πάλι με στοιχεία μέχρι 29/3/2020. Το Διάγραμμα 4 δεν υπάρχει πια, ούτε και νεότερη έκθεση…
Πυκνό μυστήριο!
Υποκύπτοντας στον πειρασμό, επισημαίνω ότι δεν θα υπήρχαν τέτοια θέματα, αν ο ΕΟΔΥ διέθετε τα πρωτογενή στοιχεία, π.χ. όπως η Ιταλία και άλλες χώρες, ώστε να μην αναρωτιόμαστε τι δείχνει το κάθε διάγραμμα και πώς υπολογίζουμε τις συνολικές νοσηλείες από τις τρέχουσες (που ανέφερε μέχρι πρότινος η τηλεοπτική ενημέρωση), τους θανάτους και τα εξιτήρια…


Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 28/3/2020 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Τελικά πόσοι νοσηλεύονται με τη νόσο Covid-19 του Κορωνοΐού SARS-CoV-2;».

Κορωνοϊός SARS-CoV-2 (Covid-19) στην Ελλάδα (τακτική ενημέρωση)

Συνήθως θέλω να διαβάζω από πολλές πηγές, ειδικά όταν πρόκειται για κρίσιμα θέματα. Με τον Κορονοϊό SARS-CoV-2 (που προκαλεί τη νόσο Covid-19) όμως, διαπιστώνω ότι ο πλουραλισμός δεν είναι απαραίτητα ωφέλιμος, καθώς σε ένα τόσο σοβαρό θέμα δημόσιας υγείας όπως μια πανδημία, πλέον (την χαρακτήρισε έτσι ο ΠΟΥ στις 11/3/2020), χρειάζεται υπεύθυνη και επίσημη πληροφόρηση, όχι η «γνώμη του κοινού».

Γι' αυτό, παραθέτω μόνο συνδέσμους στις σχετικές ιστοσελίδες των αρχών που έχουν την πληρέστερη πληροφόρηση, χειρίζονται την κρίση και είναι αρμόδιοι για την ενημέρωσή μας (τα δεδομένα ενημερώνονται καθημερινά· τελευταία ενημέρωση κειμένου στις 24/3/2020):

• CoVid19.gov.gr | Τα μέτρα της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του κορονοϊού
• Νέος κοροναϊός Covid 19 - Οδηγίες - Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας
• Δελτία Τύπου - Υπουργείο Υγείας
• 'Οδηγίες προστασίας από αναπνευστική λοίμωξη από το νέο κοροναϊό - Εγκύκλιοι - Υπουργείο Υγείας'
• Κορωνοϊός Covid 19 – Χρήσιμες Οδηγίες | Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας
• 'ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ - Κορωνοϊός Κεντρική'
  'Εκπαιδευτικές δομές σε αναστολή μαθημάτων' 
• European Centre for Disease Prevention and Control: COVID-19
• World Health Organization: Coronavirus disease 2019
• Coronavirus: Why You Must Act Now - Tomas Pueyo - Medium
  Μελέτη που καταδεικνύει γιατί ο χρόνος αντίδρασης είναι κρίσιμος. Και στα ελληνικά.
• 'Coronavirus Tech Handbook'
  Εκτενής, crowdsourced, συλλογή πόρων. Αξιοποιείστε με τη δέουσα προσοχή, καθώς δεν υπάρχει εγγύηση για την ποιότητα των πηγών.
• 'Οδηγίες από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την υπεύθυνη χρήση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων και υπηρεσιών | Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης'
• 'Εφαρμογή για την καταγραφή εξάπλωσης του COVID-19 από το ΕΚΠΑ'
  Εφαρμογή καταγραφής της εξάπλωσης του Κορωνοϊού στην Ελλάδα με crowdsourcing. Πολύ ενδιαφέρον εγχείρημα, αλλά και τολμηρό, αν αναλογιστεί κανείς πόσο μας αρέσει το τρολλάρισμα… Πάντως, όπως αναμενόταν, είναι μάλλον σαφές ότι υπάρχουν ήδη κρούσματα σε όλους τους νομούς. Θα ήταν ωραία αν ζήταγε και χρονική πληροφόρηση, εκτός από χωρική.
• 'Υπηρεσίες και Προϊόντα - Ψηφιακή Αλληλεγγύη'
  Ανακαλύψτε τις έξυπνες υπηρεσίες και λύσεις, που εντάσσονται στην πρωτοβουλία ψηφιακής αλληλεγγύης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
• 'Γίνε εθελοντής για την αντιμετώπιση της νόσου Covid-19 - gov.gr'
• '(Open) Data, Facts, Metrics sources & views by ageor - SARS-CoV-2 (Covid-19)'
  Συλλογή επιλογής πόρων για τον SARS-CoV-2 (Covid-19)

Αν υπάρχει άλλος σύνδεσμος ανάλογης βαρύτητας, ευχαρίστως να τον συμπεριλάβω επίσης.

Δείτε την εξέλιξη του Κορωνοϊού στην Ελλάδα, με τις παρακάτω επίκαιρες, αλλά πειραματικές, οπτικοποιήσεις.
Παρακαλώ σημειώστε: Οι ημερομηνίες είναι αυτές της ανακοίνωσης των κρουσμάτων, όχι πότε κόλλησαν, ούτε πότε ανιχνεύτηκαν. Οι τόποι (νομοί και πόλεις) μπορεί να είναι ο τόπος νοσηλείας και όχι εκεί που συνέβη ή εντοπίστηκε το κρούσμα.

Ενημέρωση 10/2/2021: Μετά την πολλοστή αλλαγή του ΕΟΔΥ στον τρόπο διάθεσης των στοιχείων, ως πηγή χρησιμοποιούνται, πλέον, τα στοιχεία της εξαιρετικής εφαρμογής COVID—19 του iMEdD Lab.

• Κρούσματα και κρούσματα ανά εκατομμύριο κατοίκους (ανά νομό)
  Δείτε πόσο διαφέρουν οι δύο εικόνες (κουμπί "Optional metrics"), αλλά λαμβάνοντας υπόψιν ότι κρούσματα που εμφανίζονται στην Αχαΐα, μπορεί να συνέβησαν στην Ηλεία…
  Για πιο εστιασμένη εικόνα, επιλέξτε τις προελεύσεις και τις ημερομηνίες που σας ενδιαφέρουν.
• Τα ημερήσια κρούσματα, όπως ανακοινώνονται πρωτίστως από τον ΕΟΔΥ, με κάθε επιφύλαξη, ειδικά ως προς τους τόπους που αναφέρονται
• Το πλήθος των κρουσμάτων ανά προέλευση 

Αν θέλετε να δείτε μια οπτικοποίηση σχετική με τη νόσο Covid-19 στην Ελλάδα, περιγράψτε τη στα σχόλια. Θα προσπαθήσω να υλοποιήσω τη δημοφιλέστερη :)
Παρακολουθείτε τις επίσημες οδηγίες και μείνετε ασφαλείς! Χωρίς πανικό, χωρίς υπερβολές, με μέτρο και σύνεση.


Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 1/3/2020 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Κορωνοϊός SARS-CoV-2 στην Ελλάδα (καθημερινή ενημέρωση)».

Αναλογική Πολλαπλών Επιλογών, αντί για Ενισχυμένη

Ακολουθεί το κείμενο που μόλις κατέθεσα στη Διαβούλευση για τον Εκλογικό Νόμο στο 'Εκλογή Βουλευτών | Υπουργείο Εσωτερικών' (http://www.opengov.gr/ypes/?p=7202&cpage=1#comment-31794):

Η Απλή Αναλογική έχει μεγάλη πιθανότητα αποτελέσματος που δεν δίνει κυβέρνηση. Στις χώρες όπου διαβουλεύονται για μήνες για το σχηματισμό κυβέρνησης, ο κρατικός μηχανισμός δεν αναμένει το διορισμό των Γενικών Γραμματέων, για να μπορέσει να λειτουργήσει.
Αν θέλουμε να μη χρειαζόμαστε κυβέρνηση για μήνες (πέραν του κενού στην εθνική ασφάλεια), ας λύσουμε πρώτα το πώς λειτουργεί το κράτος _χωρίς_ κυβέρνηση. Αν λύσουμε αυτό, όμως, αυτομάτως ανακύπτει το ερώτημα «Τότε, τι χρειάζεται η δεδηλωμένη;». Ας κυβερνά το πρώτο κόμμα, χωρίς πλειοψηφία στη βουλή, με την υφιστάμενη νομοθεσία. Κι ας νομοθετεί όποτε μπορεί να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες συναινέσεις.

Αν θέλουμε αντιπροσωπευτικές μονοκομματικές κυβερνήσεις, ας αξιοποιήσουμε στο νόμο τον τρόπο σκέψης των ψηφοφόρων: θέλω το τάδε κόμμα, αλλά, προκειμένου να έχω κυβέρνηση, ψηφίζω το δείνα, επειδή έχει καλύτερες πιθανότητες να κυβερνήσει από το κόμμα που δεν θέλω με τίποτα. Η πλησιέστερη _επωφελής_ αποτύπωση του σκεπτικού του ψηφοφόρου γίνεται με κάποια εκδοχή Αναλογικής Πολλαπλών Επιλογών. Εκεί, όταν οι πρώτες επιλογές των ψηφοφόρων δεν δίνουν απόλυτη πλειοψηφία, τη δίνει με υψηλότερη πιθανότητα η άθροιση των πρώτων + δεύτερων (+ τρίτων κ.ο.κ.) επιλογών. Έτσι, μεταξύ άλλων:

• Καταργείται ο φόβος της χαμένης ψήφου
Οι ψηφοφόροι των μικρών κομμάτων τα ψηφίζουν χωρίς το φόβο του ποιος θα κυβερνήσει τελικά, αφού αυτό τελικά θα εξαρτηθεί _και_ από τη δεύτερή τους επιλογή.
• Οι υποψήφιοι δυσκολεύονται να βρίζουν και να συκοφαντούν τους αντιπάλους τους, καθώς διεκδικούν τη δεύτερη ή επόμενη επιλογή των οπαδών τους.
• Καταγράφεται και αξιοποιείται με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια η πραγματική επιθυμία του εκλογικού σώματος
Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που τα κόμματα εξουσίας δεν επιθυμούν αυτή την παραλλαγή. Είναι, ίσως, μοναδική συγκυρία για να γίνει η σχετική συζήτηση.
• Μπορεί, π.χ., να κυβερνήσει ακόμα και το τρίτο κόμμα, αν είναι η δεύτερη επιλογή αρκετών ψηφοφόρων!

Βρείτε σχετικό υλικό στην Ομάδα 'Αναλογική Πολλαπλών Επιλογών' (https://www.facebook.com/groups/RankedChoiceVoting/).

Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 11/1/2020 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Αναλογική Πολλαπλών Επιλογών, αντί για Ενισχυμένη».

Fake News ή και Fake Δημοσιογραφία; Μια έκκληση!

Τα τελευταία χρόνια έχω μια αυξημένη τριβή με την πολιτική (ως πολίτης) και με τη δημοσιογραφία (ως μέλος της πρώτης —και τελευταίας: 'Οι επέτειοι της ΕΡΤ'— «σειράς» των καταργημένων, πλέον, Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ και ως σπουδαστής Δημοσιογραφίας Δεδομένων).
Αυτή η επαφή καταδεικνύει το έλλειμμα ελέγχου στους δημόσιους ισχυρισμούς, πρωτίστως των πολιτικών μας.

Κάθε μέρα ακούμε από τα τηλεοπτικά κανάλια πλήθος ισχυρισμών και στοιχείων συζητήσιμης εγκυρότητας και ακρίβειας από τους πολιτικούς μας —ακόμα περισσότερο ενόψει εκλογών— και αλληλοκατηγορίες για fake news (αντί για το ορθό "disinformation", όπως «παραπληροφόρηση»…).
Οι αμήχανοι συντονιστές, με ελάχιστες εξαιρέσεις, περιορίζονται, στην καλύτερη περίπτωση, στην επισήμανση «ακούσατε τις απόψεις [το άσπρο και το μαύρο, ισχυρισμοί που αδύνατο να ισχύουν όλοι, ταυτόχρονα], βγάλτε τα συμπεράσματά σας». Ούτε λόγος για διάψευση, ακόμα και ισχυρισμών που έχουν ήδη αποδειχθεί ψευδείς!
Τότε, τι σας έχουμε εκεί, κυρίες και κύριοι «δημοσιογράφοι»;;

Μοιάζει να έχει ωριμάσει το αίτημα για ζωντανό fact checking κατά τις ομιλίες, συνεντεύξεις και άλλες τηλεοπτικές παρουσίες, τουλάχιστον των αρχηγών και των πρωτοκλασσάτων των κομμάτων!

Οι ομάδες ελέγχου αλήθειας μπορούν να είναι μεικτές, με ειδικούς δεδομένων, δημοσιογράφους και εκπροσώπους των κομμάτων —κοινοβουλευτικών και μη.

Επειδή το εγχείρημα προϋποθέτει (την πιθανότατα απούσα) βούληση εκ μέρους των ΜΜΕ, είναι χρήσιμο να διατυπωθεί συντονισμένη έκκληση από τα τμήματα ΜΜΕ των Πανεπιστημίων, και από δημοσιογραφικούς, αλλά και καταναλωτικούς φορείς και συλλογικότητες.

Ανεξαρτήτως βραχυπρόθεσμης επιτυχίας, πιστεύω ότι, όποιος φορέας ή πολίτης ευρείας αναγνωρισιμότητας εκκινήσει μια τέτοια διαδικασία, θα τύχει θετικής δημοσιότητας και θερμής υποδοχής από τους πολίτες και, αργά ή γρήγορα, θα μπει το νερό στο αυλάκι. Κατόπιν τούτου, ο καθένας ας αναλάβει τις ευθύνες του.

Eιδικά εν όψει εκλογών και debate, επείγει, αν όχι η λήψη μέτρων, τουλάχιστον η ηχηρή επισήμανση ότι ο έλεγχος των ισχυρισμών των πολιτικών μας είναι τριτοκοσμικός έως ανύπαρκτος…



Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 24/6/2019 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Fake News ή και Fake Δημοσιογραφία; Μια έκκληση!».

Οι επέτειοι της ΕΡΤ

Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, η ΕΡΤ εόρτασε, προ ημερών, την επέτειο του «μαύρου», που συμπίπτει και με την επέτειο της επανίδρυσής της. Φέτος, για πρώτη φορά, λίγες μέρες μετά από αυτές τις επετείους, στις 30 Ιουνίου, υπάρχει άλλη μία. Αυτή, τολμώ να προβλέψω, δεν θα μνημονευθεί…

Πρόκειται για την 1η επέτειο της παύσης λειτουργίας των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου (ΣΚΕ) της ΕΡΤ, στις 30 Ιουνίου 2018.

Η λειτουργία των ΣΚΕ προβλέπεται από το Άρθρο 11 του Ν. 4324/15 επαναλειτουργίας της ΕΡΤ και αποτελεί εξέλιξη παρόμοιας πρόνοιας του ιδρυτικού νόμου της ΝΕΡΙΤ. Πρωτολειτούργησαν με κληρωμένους εθελοντές Πολίτες και επιλεγμένους από την ΕΡΤ Φορείς στην Αττική, το Δεκέμβριο 2015, και στην Κεντρική Μακεδονία περίπου ένα χρόνο αργότερα. Η πρώτη, 2ετής θητεία των πρώτων ΣΚΕ έληξε, μετά από 6μηνη παράταση, τον Ιούνιο 2018. Παρότι είχε προηγηθεί πρόσκληση ενδιαφερομένων να στελεχώσουν την επόμενη σειρά και ανταποκρίθηκαν ~500 πολίτες, η διαδικασία ουδέποτε ολοκληρώθηκε. Τον Ιανουάριο 2019 ανακοινώθηκε η μετατροπή της λειτουργίας τους σε ηλεκτρονική ('Ενημέρωση για τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ'), προσχηματικά, αφού ουδέποτε υλοποιήθηκε.

Τα ΣΚΕ συνιστούν ένα μοναδικό, διεθνώς καινοτόμο, κοινωνικό, συμμετοχικό θεσμό, εξέλιξη παρόμοιας πρόνοιας του νόμου ίδρυσης της ΝΕΡΙΤ το 2014. Ο νέος αυτός θεσμός υλοποιήθηκε και πέτυχε αρκετά, ώστε να αποσπάσει ευνοϊκά σχόλια για την ΕΡΤ στην EBU ('Λογοδοσία της ΕΡΤ προς την ελληνική κοινωνία. Τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου')!
Ωστόσο, δεν επεκτάθηκαν στις υπόλοιπες Περιφέρειες (σύμφωνα με τις ισχύουσες δεσμεύσεις της ΕΡΤ), ούτε σε περισσότερους φορείς (όπως υπήρχαν ενδείξεις ότι θα γινόταν), ούτε, έστω, εξακολούθησαν με νέες συνθέσεις, βάσει των Κανονισμών Λειτουργίας τους. Αντ' αυτών, απλώς «καταψύχθηκαν» από τη διοίκηση του κου Κωστόπουλου ('Δεν θέλει έλεγχο στην ΕΡΤ ο Βασίλης Κωστόπουλος;'). Σήμερα, η διοίκηση του κου Δρόσου εξακολουθεί την παρανομία της παύσης λειτουργίας τους.

Τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου ήταν από τις λίγες θεσμικές παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αντάξιες της ιδεολογίας και των εξαγγελιών του. Παρά το «μουδιασμένο» ξεκίνημα, την ανάμεικτη στάση της ΕΡΤ απέναντί τους (από ένθερμη, σε αδιάφορη, σε εχθρική μέχρι κατάργησης) και την ελάχιστη δημοσιότητα, το ΣΚΕ Αττικής, του οποίου υπήρξα κληρωτό μέλος, είχε αρχίσει να βρίσκει το βηματισμό του.

Εκτός από τις επαφές με τη μέση, κυρίως, διοίκηση της ΕΡΤ, έγιναν κάποια βήματα διαδικαστικής σταθεροποίησης και εξωστρέφειας, ειδικά όταν η αφιερωμένη στα ΣΚΕ (μόνο της Αττικής υπήρχε, τότε) μηνιαία τηλεοπτική εκπομπή «Πολίτες», ούτως ή άλλως θαμμένη στη νυχτερινή ζώνη, σταμάτησε, αιφνιδίως, μετά τη μετάδοση της τέταρτης. Έγιναν επαφές με το ΕΣΡ, την ΕΕΤΤ, την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, κάποια (πρωτίστως εξωκοινοβουλευτικά) κόμματα και την εταιρία τηλεοπτικών μετρήσεων Nielsen. Όλοι έδειξαν ενδιαφέρον και αποδέχτηκαν το ρόλο μας. Άλλους τους επισκέφτηκε μια επιτροπή μας και άλλοι επισκέφτηκαν εμάς, είτε στις μηνιαίες συνεδριάσεις της Ολομέλειάς μας, είτε στις συνεδριάσεις κάποιας από τις Επιτροπές μας. Επίσης, άρχισε μια δειλή, αυτόνομη παρουσία στο Διαδίκτυο, άλλη από την επίσημη της ΕΡΤ (που τη χειριζόταν μόνη της) και μια τακτική ραδιοφωνική εκπομπή στην ΕΡΤ-Open, που οι συντελεστές της κρατάνε ακόμα.

Πολλά έγιναν, που δεν άπτονται της παρούσας ανάρτησης και ακόμα περισσότερα δεν έγιναν. Το κυριότερο που δεν έγινε, ήταν η ανανέωση της λειτουργίας, έστω των δύο ΣΚΕ που πρόλαβαν να λειτουργήσουν, της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, όπως προβλέπει ο νόμος, οι σχετικές δεσμεύσεις της ΕΡΤ και ο Κανονισμός Λειτουργίας των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου.

Ήταν τα ΣΚΕ τέλεια; Θα έκαναν την ΕΡΤ έναν αξιοπρεπή, δημόσιο (αντί για κρατικό), ανταγωνιστικό ραδιοτηλεοπτιδικτυακό οργανισμό;

Μπορώ να εκφέρω γνώμη για το ΣΚΕ Αττικής, όπου υπηρέτησα δυόμισι χρόνια.
Όχι, δεν ήταν διόλου τέλειο. Οι ατέλειες ήταν πολλές, τόσο λειτουργικές και δομικές, όσο και ανθρώπινες. Ωστόσο, λειτούργησαν αξιοπρεπώς, βελτιώνονταν κάθε μήνα και εκτέλεσαν ικανοποιητικά το συμβουλευτικό και ελεγκτικό τους ρόλο. Μόνο που ελάχιστοι αρμόδιοι έδειξαν ενδιαφέρον να ακούσουν, λιγότεροι δέχθηκαν να ελεγχθούν και ακόμα λιγότεροι εφάρμοσαν κάποιες από τις πολλές, συχνά ανέξοδες, προτάσεις μας.

Κανένας δεν σώζεται με το ζόρι. Αν τα κέντρα εξουσίας που την ελέγχουν ήθελαν, αυτό θα ήταν αρκετό για μια καλύτερη ΕΡΤ. Αν και οι παρεμβάσεις των ΣΚΕ λαμβάνονταν υπόψη και έπιαναν τόπο, θα είχαμε μια ακόμα καλύτερη ΕΡΤ. Αλλά αυτό δεν αλλάζει την προϋπόθεση της θέλησης της εξουσίας.
Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι οι επιδιώξεις της εξουσίας δεν συμπίπτουν, απαραίτητα, με τις επιδιώξεις και τα αιτήματα της κοινωνίας ;)

Το ΣΚΕ Αττικής την έκανε τη δουλειά του και πολύ καλά, αν συνυπολογιστεί η απροθυμία της ανώτατης διοίκησης να συνεργαστεί, ακόμα και να τηρήσει τις ίδιες της τις δεσμεύσεις. Έφτασαν ποτέ τα, γραμμένα κατ' απαίτηση της ΕΡΤ, «Πορίσματα» του ΣΚΕ στη Βουλή, όπου θα τα παρέδιδε, υποτίθεται, η διοίκηση; Όχι!

Νεανικές αδυναμίες ενός θεσμού, που αργά, αλλά σίγουρα, η επερχόμενη δημοσιότητα θα διόρθωνε, θεωρώ. Διότι, εύκολα αγνοείς αγνώστους που το νοιάζονται το μαγαζί και δεν κάνουν φασαρία προς τα έξω. Πώς τους αγνοείς όταν εμφανιστούν στη Βουλή, αρχίσουν να κάνουν δημόσιες παρεμβάσεις από ΜΜΕ εκτός ΕΡΤ και δημοσιεύουν τις ερωτήσεις που κάνουν και ουδείς αρμόδιος απαντά, παρά τις ρητές δεσμεύσεις της ΕΡΤ προς τούτο;

Αυτό το «μαύρο» στα ΣΚΕ, την αποπομπή των εθελοντών Πολιτών και των Φορέων, που νοιάστηκαν την ΕΡΤ, δεν (θα) την αναφέρει κανείς:

• Ούτε η Κυβέρνηση, που νομοθέτησε τα ΣΚΕ, διά της Βουλής
• Ούτε η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, που τόσο ευγενική υπήρξε μαζί μας
• Ούτε η Δικαιοσύνη, που δεν μπορεί να νοιαστεί για πολύ σοβαρότερα θέματα
• Ούτε η (διορισμένη από την κυβέρνηση) διοίκηση, που τα έπαυσε διά της μη ενεργοποίησης της νέας «Σειράς»
• Ούτε η ΠΟΣΠΕΡΤ, που ακόμα αναρωτιέμαι αν και τι ρόλο έπαιξε στη διακοπή λειτουργίας τους
• Ούτε οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ, πολλοί των οποίων ουδέποτε άκουσαν γι' αυτά, παρά από εμάς τους ίδιους, τελείως τυχαία

Όλα αυτά, ενώ είμαστε σε προεκλογική περίοδο και θα περίμενε, κανείς, η Κυβέρνηση να υπερασπίζεται τις επιλογές της και η Αντιπολίτευση να την ελέγχει και να εκδηλώνει τις δικές της προθέσεις…

Αναρωτιέμαι:

• Ποιος θα θέσει εκ νέου σε λειτουργία τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ, τιμώντας το θεσμό και τερματίζοντας την παρανομία της παύσης τους;

 Και, παρεμπίπτον, μια και μιλάμε για την ΕΡΤ:

• Ποιος θα θεσμοθετήσει το διορισμό της διοίκησης της ΕΡΤ με ευρεία κοινοβουλευτική αποδοχή, π.χ. από αυξημένη πλειοψηφία της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, όπως γίνεται με το ΕΣΡ;

Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό, πολιτευτές μου! Στο μεταξύ, τα ΣΚΕ θα τα κλάψουμε στις 30 Ιουνίου μόνο τα πρώην μέλη του…


Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 14/6/2019 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Οι επέτειοι της ΕΡΤ».