Και Εγένετο Διαφθορά

Με αφορμή το άρθρο «Ριζική Πολιτική Μεταρρύθμιση και εκ θεμελίων ηθική αναθεώρηση» του φίλου μου Γιάννη Μαθιουδάκη στη «Νέα Πολιτική», σκέφτομαι (και λίγο ποδοσφαιρικά, επηρεασμένος από το μουντιάλ που μόλις τελείωσε) ότι, όπως για το αυγό και την κότα, υπάρχουν διάφορες αναγνώσεις, αναφορικά με το ποιον βαραίνει η διαφθορά περισσότερο και, πιο φλέγον, πώς συντηρείται ακόμα.

Η κότα έκανε τ' αυγό ή ...;

Τελικά πώς έγινε με τη διαφθορά;

• Ξεκίνησε από τον πολίτη, που λάδωσε τον δημόσιο υπάλληλο-«λειτουργό» για να προχωρήσει νομιμοφανώς την παρανομία του (με αμελητέο μελλοντικό κίνδυνο για αμφοτέρους); 
• Ήταν ιδέα του «λειτουργού», για να «εξυπηρετήσει» την κατάσταση, φυσικά με το αζημίωτο; 
• Άρχισε ως καραμπινάτη παρανομία ή απλό γρηγορόσημο, «άμυνα» στην απαραίτητη, μεν, υπερβολική, δε, γραφειοκρατία;
• Γεννήθηκε από την πολιτεία, δημιουργώντας (πχ. διά της πολυνομίας, των αντισυνταγματικών & φωτογραφικών τροπολογιών και της «κοινωνικής» περιπτωσιολογίας υπέρ —των ισχυρών— ομάδων & συντεχνιών) την ανάγκη της ταχύτερης, πλαγίας οδού και έφτασε να εγκρίνει τη διαφθορά και να νομοθετεί την ατιμωρισία (μονιμότητα, έλεγχος των πειθαρχικών συμβουλίων από τον συνδικαλισμό, παραγραφές, ελάφρυνση ποινών απείθειας κτλ.); 
• Μήπως ξεκίνησε από αυτούς που ζήτησαν —και πέτυχαν— όλα τα παραπάνω;

Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε πράξη διαφθοράς (έστω κι αν πρόκειται για δημιουργία νόμου) είναι συνωμοσία συγκεκριμένων προσώπων με ονοματεπώνυμο, για ίδιο όφελος, εις βάρος του συνόλου (αφού δεν υπάρχει ούτε χρηματόδεντρο, ούτε «δωρεάν γεύμα»). Ανεξαρτήτως αν η πράξη διαφθοράς ξεκινάει από τον «λειτουργό» ή τον «Πολίτη», το βέβαιο είναι η κοινή ωφέλεια των εμπλεκομένων και η ζημία της χώρας και των πολιτών της. Επίσης, ανήθικος είναι και καθένας που επωφελείται από το όποιο διεφθαρμένο καθεστώς, έστω κι αν δεν συμμετείχε άμεσα στη διαμόρφωσή του (είτε αν δεχτούμε την διά παραλήψεων ευθύνη, είτε διότι ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι απαραίτητα και ηθικό).
Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως σαφές ότι η διαφθορά, ως συναλλαγή μεταξύ προσώπων και αποκλειστικά για την πάρτη τους, δεν επιδέχεται κάλυψης, ούτε άφεσης αμαρτιών από οποιονδήποτε μανδύα δημόσιου ή ιδιωτικού φορέα ή κοινωνικής ομάδας.

Ελίτ ή «Πολίτες»;

Το κριτήριο επιλογής των ηγετών μετατοπίστηκε (σε βαθμό ενοχοποίησης τους όρου «πατριωτισμός) από το «ωφέλιμος για την πατρίδα» στο «ωφέλιμος στην κοινωνική ή επαγγελματική ομάδα». Οι πολιτικοί εκπρόσωποι της πρώτης αρχής «ανταμείφθηκαν» με αποδοκιμασία στις κάλπες και ο λαϊκισμός των «ζωτικών ψευδών» & των αισχρών αληθειών/ομολογιών επικράτησε αμαχητί. Διαχρονικά, η πολιτική κατάληξη των ελάχιστων που προσπάθησαν να πολιτευτούν ηθικά & για το σύνολο έναντι των λαϊκιστών & των διεφθαρμένων υπηρετών συμφερόντων αφήνει έναν προβληματισμό για τους πολίτες αυτής της χώρας:

• Είναι αφελή, αθώα θύματα, αλλοτριωμένα από τη διαφθορά ή υπαίτιοι & πρόθυμοι συμμέτοχοι;
• Στις πόσες άστοχες επιλογές στην κάλπη (το μόνο, πρακτικά, εργαλείο επιρροής του πολίτη στους πολιτικούς) έχει παραιτηθεί ο Πολίτης του ρόλου του; 
• Τίνος κατόρθωμα είναι αυτό και ποιος επωφελείται; 

Διαφθορά - Πολίτες: Ισοπαλία

Όσα γκολ μπαίνουν σε αυτό το παιχνίδι τα βάζουν οι πολίτες. Και στον εαυτό τους, αφού και για την Διαθορά, πολίτες παίζουν! Πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι; Διαφορετικά, κάτι θα άλλαζε βίαια, προς μια νέα, διαφορετική ισορροπία. 

Γιατί δεν ταιριάζει αυτό με την κρατούσα εικόνα της ήττας των Πολιτών; Το παιχνίδι ισορροπεί διότι πολλοί πανηγυρίζουν κρυφά που κερδίζουν ως διεφθαρμένοι ή ανήθικοι ενόσω διαμαρτύρονται ότι χάνουν ως πολίτες. Το μυστικό είναι αυτό ακριβώς το επιμέρους, διαφορετικό για τον καθένα αποτέλεσμα και ότι για λίγους ξέρουμε πραγματικά αν κερδίζουν ή χάνουν ;) 

Τα πράγματα μου φαίνονται απλά:

• Η άνοδος της αποχής, του άκυρου και του λευκού στην κάλπη ως εργαλείου αντίστασης στο πολιτικό σύστημα-προσωποποίηση της διαφθοράς (παραβλέποντας ότι αυτές οι απούσες ψήφοι μοιράζονται στα ένοχα κοινοβουλευτικά κόμματα εις βάρος των εξωκοινοβουλευτικών) είναι ενδεικτική του μέτρου της υπευθυνότητας και της ευθύνης του ~40% των πολιτών.
• Όποιος είτε έστω επεδίωξε, είτε ανταμείφθηκε με εξουσία ή/και με πελατειακά προνόμια, ούτε θύμα είναι, ούτε παρασύρθηκε σε 15 εθνικές (και 11 περιφερειακές) εκλογικές αναμετρήσεις μεταπολιτευτικά, από οποιαδήποτε ελίτ (πόσες φορές μπορούμε να πέσουμε στο μαχαίρι τους, επιτέλους;;).
• Οι υπόλοιποι, ή είμαστε λιγότεροι (ας αρχίσουμε να το εξετάζουμε, μαζί με την προτίμησή μας στη δημοκρατία) ή ας οργανωθούμε!

Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Και Εγένετο Διαφθορά».