Ως συνήθως η αλήθεια για τη μετανάστευση είναι κάπου στη μέση:
- Ναι, θέλουμε τους μετανάστες, αλλά μόνο για το καλό τους. Το κακό τους (που υπάρχει κι αυτό) δεν το θέλουμε. Είναι αυτό ρατσισμός;
- Ναι, ορθώς οι μετανάστες πηγαίνουν σχολείο. Συνέπεια παραμένει ότι η πολύπαθη παιδειά μας δεν μπόρεσε πάντα να το αντέξει. Συνδέεται αυτό με ανωτερότητα φυλής;
- Ναι, οι μετανάστες να έχουν την ευκαιρία που είχαν οι γονείς και οι παππούδες μας στην ξενιτιά. Δεν παύει, όμως, να μην υπάρχει απεριόριστος χώρος για όλους και παντού (αλλού) λαμβάνονται μέτρα γι' αυτό. Είναι όλοι οι άλλοι ρατσιστές;
- Ναι, οι μετανάστες έχουν δικαιώματα. Όπως έχουν και οι ντόπιοι στον τόπο τους. Κάπως πρέπει να εξυπηρετηθούν και ο ανθρωπισμός και τα δικαιώματα όλων.
Ναι, να είμαστε όσο μεγαλόψυχοι και ανεκτικοί μπορούμε. Όσο μπορούμε και θέλουμε, όχι όσο αφήνουμε (εντός ή εκτός εισαγωγικών) να μας επιβάλλεται. Να το κάνουμε διότι είμαστε μάγκες, όχι διότι είμαστε αδύναμοι ή, ακόμα χειρότερα, ανίκανοι. Και να το κάνουμε τηρώντας και εφαρμόζοντας τους νόμους (αν δεν μας αρέσουν ας τους αλλάξουμε, όπως κάναμε όταν ανέκυψε αν αλλοδαπός μπορεί να φέρει την ελληνική σημαία στην παρέλαση).
Η μαύρη αλήθεια είναι ότι για άλλη μια φορά βρεθήκαμε και παραμένουμε, πολλά χρόνια μετά, απροετοίμαστοι. Και τώρα γινόμαστε κοινωνοί των συνεπειών. Και οι ντόπιοι και οι μετανάστες.