Τα Δικαιώματα των Δημιουργών Μουσικής και Έργων της Διάνοιας 1

Διάβασα τις απόψεις των (αλφαβητικά) κων Ανδρέου, Καλαντζόπουλου, Μαυρουδή, Αντώνη Πλέσσα και Τουρνά στο πολύ όμορφο δημιούργημα της netWire "Music Unites". Τις βρήκα αρκετά ενδιαφέρουσες και επί της ουσίας. Παραθέτω, με την ευκαιρία, λίγες σκόρπιες σκέψεις που έκανα καθώς τις διάβαζα:

• Οι χρήστες των Έργων της Διάνοιας δεν έχουν, κατά κανόνα, αντίρρηση να αμείψουν εύλογα τους δημιουργούς. Βέβαια, οι δημιουργοί ή, ακόμα χειρότερα, οι δισκογραφικές εταιρίες ενδεχομένως καταχράστηκαν στο παρελθόν την ισχύ της θέσης τους σε βάρος των χρηστών. Όπως ήταν επόμενο, ο αγώνας επικράτησης του ισχυροτέρου δε θα τελείωνε μόνο και μόνο επειδή ο ισχυρός άλλαξε και τώρα είναι ο χρήστης...
  
• Τέλος τύπου ΕΡΤ (πχ. μέσω των ISP) είναι άδικο αφού πληρώνει για υπηρεσία κάποιος που δεν είναι κατ' ανάγκη χρήστης της και έχει κριθεί κατ' επανάληψη παράνομο. Εκτός, ίσως, αν είναι κατ' επιλογή του χρήστη (opt-in)
• Η "εύλογη αμοιβή" έχει κάποιο νόημα στην αποθήκευση (και την εκτύπωση, πχ. για βιβλία). Αν έχει πληρωθεί κατά την αγορά του αποθηκευτικού μέσου, γιατί να ξαναπληρωθεί για το κατέβασμα; Αν, πάλι, αναπαράγεται online (streaming), μήπως να πληρώνει αυτός που κάνει τη μετάδοση, πιθανώς με το κομμάτι, και όχι ο ακροατής;
• Η "εύλογη αμοιβή" έχει διάφορες αδυναμίες, πχ.:
  
1. Πληρώνουν εξίσου οι χρήστες και οι παραγωγοί πρωτότυπου υλικού
   
2. Μέχρι τώρα κυριαρχεί αδιαφάνεια (ήδη καταδικασμένη και στα δικαστήρια) στη διανομή των εσόδων που παράγει
   
3. Καταργεί κάθε έννοια ποιότητας στο περιεχόμενο και επιλογής για τον χρήστη
• Όσο έλεγχαν τα μέσα (ραδιόφωνο & τηλεόραση) και η αναπαραγωγή είχε σημαντική τεχνική δυσκολία και πτώση στην ποιότητα (όσο τους έπαιρνε, δηλαδή), οι δισκογραφικές εταιρίες επέβαλλαν αυστηρότατους όρους χρήσης & συνήθως υποχρεωτική πακετοποίηση και οι δημιουργοί σιωπούσαν. Στη συνέχεια, έγιναν προσπάθειες περιχαράκωσης μέσω μεθόδων Digital Rights Management (DRM), οι οποίες ουσιαστικά στρεφόντουσαν εναντίον των νόμιμων χρηστών, που πλήρωναν χρυσά λεφτά για να αποκτήσουν τη μουσική με απίστευτους περιορισμούς στη χρήση της. Τώρα που οι όροι αντιστράφηκαν, το κύκλωμα δημιουργίας και διανομής της μουσικής έχει στο μεταξύ χάσει την εμπιστοσύνη των χρηστών. Οι δημιουργοί, δικαίως, ζητούν λύσεις. Όμως, προτού προτείνουν μια λύση τύπου "εύλογης αμοιβής", έχουν την ευθύνη να παρουσιάσουν λύσεις για τα προβλήματα που παρουσιάζει, ώστε να επανακτήσουν την εμπιστοσύνη των χρηστών τους
  
• Μιλώντας για απώλεια εμπιστοσύνης, δεν έχουμε δει την παραμικρή κίνηση εναντίον της παράνομης διακίνησης CD & DVD που συμβαίνει σε βαθμό σχεδόν ενοχλητικό στους δημόσιους χώρους, ακόμα και ενώπιον επώνυμων καλλιτεχνών! Τόσο, που αναρωτιόμαστε μήπως οι ίδιες οι δισκογραφικές εταιρίες βρίσκονται πίσω από τους μελαμψούς μετανάστες που κάνουν τη "λιανική" πώληση. Γιατί να μην είναι; Πουλάνε καλά, αφορολόγητα και χωρίς υποχρέωση απόδοσης δικαιωμάτων στους δημιουργούς και τα δισκοπωλεία
• Πόσο κοστίζουν και πόσο αξίζουν οι στίχοι, η μουσική, η ερμηνεία, η παραγωγή κτλ. για ένα μουσικό κομμάτι; Πόσο πλούσιοι δικαιούνται να γίνουν οι δημιουργοί (και οι ερμηνευτές και οι λοιποί εμπλεκόμενοι); Δικαιούνται όλοι οι δημιουργοί (εντός και εκτός εισαγωγικών) να αμειφθούν, χωρίς ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια της αξίας του έργου τους; Στην ελεύθερη αγορά αυτά καθορίζονται από την προσφορά, τη ζήτηση, τους κανόνες του ανταγωνισμού και την επιλογή του καταναλωτή να αγοράσει ή όχι. Πώς διασφαλίζονται αυτές οι σημαντικές δικλείδες με μέτρα τύπου "εύλογης αμοιβής";

Πέρα από προβληματισμούς και διαφωνίες, συγχαίρω την ΑΕΠΙ για την πρωτοβουλία της να ανοίξει, επιτέλους, αυτό το διάλογο. Ελπίζω η συζήτηση να τύχει ευρείας συμμετοχής με διάθεση για δίκαιες λύσεις, αμοιβαία αποδεκτές από τους δημιουργούς και από τους χρήστες της μουσικής. Μακάρι τα συμπεράσματα και οι προτάσεις να αποτελέσουν μπούσουλα και για τις άλλες μορφές Έργων της Διάνοιας.