Το κείμενο που ακολουθεί είναι αναπαραγωγή ενός εντύπου που διανεμήθηκε στο Μεσολόγγι από τη Νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ο συγγραφέας του το έγραψε λαμβάνονας υπόψιν τα αποτελέσματα που αφορούσαν στα παιδικά ατυχήματα στο σπίτι μιας εκτενούς στατιστικής έρευνας που ξεκίνησε και στην Ελλάδα το 1986 επιχορηγούμενη από το EHLASS (European Home and Leisure Accidents Surveillance System: Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα εκτός Εργασίας Ατυχήματα) της Ευρωπαικής Ένωσης (επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της ΕΕ Injury prevention για περισσότερα). Οι εικόνες προέρχονται από το ίδιο έντυπο.
| ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ |
| ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΓΕΙΑΣ |
Τριάντα Οδηγίες προς τους Γονείς
για την πρόληψη των παιδικών ατυχημάτων
(εκτός των τροχαίων)
- Τα βρέφη και τα νήπια δεν πρέπει να μένουν χωρίς επίβλεψη ενηλίκου ούτε ένα λεπτό. Υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι στο σπίτι που δεν μας περνάνε από το νού παρά μόνον αφού γίνει ατύχημα.
- Επειδή για να βάλει το παιδί κάτι στο στόμα του ή να τραυματισθεί είναι ζήτημα δευτερολέπτων αξίζει τον κόπο να επιθεωρούμε συνεχώς το οικιακό περιβάλλον του και να βεβαιωνόμαστε ότι δεν αφήσαμε κοντά του:
α) πράγματα μικρά, μικρότερα των 5 εκατοστών, τα οποία μπορεί να σφηνωθούν στο λαιμό του και να μην πηγαίνουν ούτε κάτω, ούτε έξω (κέρματα, βώλοι, κομμάτια παιχνιδιών, λουκούμι, κρέας),
β) πράγματα κοφτερά ή πολύ βαριά (ψαλλίδι, ξυραφάκι, μαχαίρι, εργαλεία κ.λ.π.),
γ) σπίρτα,
δ) φάρμακα (ιδίως χάπια που μοιάζουν με καραμέλλες),
ε) ποτήρια, βάζα και άλλα γυαλικά. - Οι παιδικές δηλητηριάσεις είναι συχνότατες. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να πιει ένα παιδί υγρό που αποφράζουν τους νιπτήρες. Αν αυτό είναι καυστικό νάτριο και το παιδί επιζήσει θα καταδικαστεί σε σειρά εγχειρήσεων. Αν είναι οξύ καίει τον οισοφάγο. Καλύτερα τέτοια πράγματα να μην υπάρχουν στο σπίτι. Η χλωρίνη, το νέφτι, το πετρέλαιο, το ούζο και πολλά άλλα υγρά που υπάρχουν στις κουζίνες πρέπει να κλειδώνονται επειδή τα παιδιά -και όταν τα βάζουμε ψηλά- σκαρφαλώνουν.
Η μεταφορά ενός χημικού υγρού (π.χ. χλωρίνης ή βενζίνης) από το δικό του μπουκάλι σε άλλο, όπου προηγουμένως είχαμε άλλο υγρό λιγότερο επικίνδυνο, είναι μεγάλο σφάλμα.
Οι ετικέττες με το όνομα του περιεχομένου υγρού και σχετικές προειδοποιήσεις, σήματα, νεκροκεφαλές κ.λ.π. είναι πολύ χρήσιμες και πρέπει να αντιστοιχούν με την πραγματικότητα, αφορούν όμως τους μεγαλύτερους και όχι τα μικρά παιδιά. Καλόν είναι τα μπουκάλια με χημικά και απορρυπαντικά να έχουν ειδικά σχήματα. Και να κλείνουν με πώματα που δεν μπορεί να ανοίξει ένα παιδί, όπως τα ειδικά βουλώματα φιαλιδίων φαρμάκων που έχουν επιβληθεί σε άλλες χώρες.
- Τα μωρά μπορούν να πνιγούν πίνοντας ανάσκελα με το μπιμπερόν, άν τα αφήσουμε μόνα. Μακρύ κορδόνι δεμένο σε πιπίλα, όπως και οποιοδήποτε κορδόνι, κορδέλλα ή σπάγγος μπορούν να τυλιχθούν στο λαιμό ενός παιδιού τη νύχτα ή όταν είναι στο πάρκο του και να το πνίξουν μέσα σε τρία λεπτά. Έχουν συμβεί τέτοιοι θάνατοι.
Πρέπει λοιπόν να επιθεωρούμε το κρεββατάκι, το πάρκο, τα παιχνιδάκια του νηπίου για ν' απομακρύνουμε αυτόν τον κίνδυνο.
Κίνδυνος πνιγμονής υπάρχει και με τα πολύ μαλακά μαξιλάρια.
Επίσης με τις πλαστικές σακκούλες τις οποίες φορούν τα παιδιά στο κεφάλι τους παίζοντας. Οι σακκούλες αυτές είναι έτσι κι' αλλοιώς αντιοικολογικές, αλλ' όταν χρησιμοποιούνται πρέπει να έχουν στο κάτω μέρος τους μεγάλες τρύπες. - Αν σας χρειάζεται ψηλό καρεκλάκι για το μωρό προσέξτε:
- να μπορεί να δεθεί το μωρό σ' αυτό γερά με τρόπο που δεν θα μπορεί να γλιστρήσει κάτω από τη ζώνη που το δέσατε.
- να μην βρίσκεται το μωρό καθισμένο κοντά στο τραπέζι, γιατί μπορεί με μια κλωτσιά να πέσει μαζί με το καρεκλάκι του,
- να είναι υπό την επίβλεψη ενηλίκου.
- Όταν κάνετε μπάνιο στο μωρό και κτυπήσει το τηλέφωνο ή το κουδούνι της πόρτας ή μην απαντήσετε ή πάρτε το μωρό μαζί σας, γιατί ο πνιγμός είναι ζήτημα ελαχίστου χρόνου και δεν χρειάζεται πολύ νερό. Για τον ίδιο λόγο μην αφήνετε λεκάνες με νερό στο πάτωμα ή κουβάδες γεμάτους. Στο μπάνιο θα βάζετε πρώτα το κρύο νερό και μετά το ζεστό, για να μην προλάβει κανένα παιδί και χωθεί στη μπανιέρα όταν έχει μόνο ζεστό νερό. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει κίνδυνος θανάτου από καθολικό έγκαυμα.
- Τα παιδιά παθαίνουν εγκαύματα στο τζάκι, όταν δεν έχουμε βάλει μπροστά στη φωτιά μια προστατευτική σχάρα. Επίσης όταν φοράνε φορέματα ή νυχτικά από εύφλεκτο τούλι και περάσουν κοντά σε φωτιά ή όταν κρατούν αναμμένη λαμπάδα με τούλι στην εκκλησία. Τα πιο συχνά όμως εγκαύματα παιδιών είναι από καφέ ή τσάι ή λάδι ή σούπα καυτή που ρίχνουμε εμείς επάνω τους σκοντάφτοντας ή όταν πίνουμε κάτι ζεστό ενώ τα κρατάμε στην αγκαλιά μας.
Το μάτι το ισχυρό της ηλεκτρονικής κουζίνας καλλίτερα να είναι τοποθετημένο προς τα πίσω. Και το χέρι της κατσαρόλας όπου βράζει κάτι να το στρέφουμε πάντα προς τα πίσω.
Όταν μας πάρει φωτιά το λάδι του τηγανιού να το σβύσουμε ψύχραιμα με ένα καπάκι ή κάτι που θα πνίξει τη φλόγα. Κάθε τι άλλο είναι πολύ επικίνδυνο, όπως το να πάμε το τηγάνι φλεγόμενο προς το νεροχύτη!
- Οι ηλεκτροπληξίες αντιμετωπίζονται άριστα με τον ειδικό διακόπτη ασφαλείας που πρέπει όλα τα σπίτια να έχουν στον πίνακα ηλεκτροδότησης. Αυτός διακόπτει το ρεύμα και με ελάχιστη διαρροή και σώζει ζωές. Οι άλλες λύσεις (καπάκι ασφαλείας στις πρίζες με κλειδί ή χωρίς) δεν είναι τόσο ασφαλείς, γιατί προϋποθέτουν κάτι δύσκολο: πως δεν θα βρεθούμε ποτέ αφηρημένοι. Ύστερα τα μεγαλύτερα παιδιά κάποτε θα δοκιμάσουν ακριβώς αυτό που τους έχει απαγορευθεί: να βγάλουν το καπάκι.
- Στη θάλασσα προλαβαίνουμε τους πνιγμούς των παιδιών:
- Μαθαίνοντας κολύμπι κι εμείς κι εκείνα,
- Όταν κολυμπάμε σε γνωστές ακτές και έχουμε υπόψει ότι η θάλασσα βαθαίνει απότομα σε ορισμένα σημεία,
- Όταν κάνουμε μπάνιο δύο ώρες μετά το κύριο γεύμα,
- Όταν δεν απομακρύνονται πολύ τα παιδιά από την ακτή,
- Όταν υπάρχουν κάποια ναυαγωσωστικά μέσα (σχοινιά, σωσίβιο),
- Όταν γνωρίζουμε να κάνουμε τεχνητή αναπνοή.
Στις βουτιές θα προλάβουμε δυσάρεστες κακώσεις της κεφαλής ή παραλύσεις από βλάβη της σπονδυλικής στήλης άν προειδοποιήσουμε τα παιδιά ότι το βάθος της θάλασσας στο σημείο της βουτιάς πρέπει να είναι γνωστό και να είναι ανάλογο με το ύψος απ' το οποίο πέφτουν.
Εκτός από τους πνιγμούς υπάρχουν και οι κακώσεις που προκαλούν σε λουομένους τα κρις-κράφτ. Όσοι πλησιάζουν την ακτή με βενζινάκατο τρέχοντας πρέπει να μηνύονται και να διώκονται πριν κάνουν κακό σε λουομένους: εμάς ή τα παιδιά μας. - Να μην αφήνουμε στην μέση έπιπλα ή άλλα αντικείμεναι γιατί τα παιδιά τρέχουν αστόχαστα και κτυπούν ή σκοντάφτουν. Ιδίως πρέπει να ρυθμίζουμε έτσι το καλώδιο του σίδερου ή αλλα καλώδια ώστε να μην αιωρούνται στη μέση του δωματίου και σκοντάφτουν τα παιδιά.
- Να ελέγχουμε τα φρένα των ποδηλάτων των παιδιών.
- Να βάζουμε ένα πορτάκι στο επάνω μέρος της σκάλας που να κλείνει και ν' ανοίγει δύσκολα, γιατί κάποια φορά θα ξεφύγει το νήπιο και θα κατρακυλήσει από εκεί.
- Όταν έχουμε τζαμόπορτες μεγάλες, π.χ. στα μπαλκόνια, να βάζουμε κάποιο αυτοκόλλητο επάνω (π.χ. γραμμή ή βούλες), ώστε να φαίνεται ότι η πόρτα είναι κλειστή. Πολλά τραύματα και μερικοί θάνατοι νέων ανθρώπων συνέβησαν γιατί κάποιος νόμισε ότι η πόρτα είναι ανοικτή και έπεσε με ορμή επάνω της με αποτέλεσμα να τη σπάσει.
- Τα παιδιά συνηθίζουν να βάζουν τα δάκτυλά τους στις πόρτες των σπιτιών και των αυτοκινήτων. Έτσι μαγκώνουν τα δάκτυλά τους ή τους τα μαγκώνουμε εμείς οι μεγάλοι όταν δεν έχουμε το νού μας σ' αυτόν τον κίνδυνο.
- Πολλές φορές τραβάμε ένα παιδί απότομα απι το χέρι για να το προστατεύσουμε π.χ. στο δρόμο με αποτέλεσμα να πάθει εξάρθρωση ώμου. Ας έχουμε υπόψει μας και αυτό το ενδεχόμενο.
- Συχνά τ' αγόρια μπαίνουν σε οικοδομές για εξερεύνηση ή για παιχνίδι. Εκεί πατούν σανίδες που έχουν επάνω πρόκες και τραυματίζονται. Είναι συχνή περίπτωση στη χώρα μας, γιατί οι εργολάβοι και οι οικοδόμοι δεν έχουν αποκτήσει τη συνήθεια να βγάζουν τις πρόκες το συντομότερο δυνατό.
- Τα άσχημα αστεία στο σχολείο, η επίδειξη δύναμης και η έλλειψη επίβλεψης στο διάλειμμα δημιουργούν πιο πολλά ατυχήματα από όσα συμβαίνουν στο οικιακό περιβάλλον άν μετρήσουμε τα ατυχήματα των παιδιών 5-15 ετών. Σπρώξιμο στην αυλή και στη σκάλα, τρικλοποδιές και φάρσες είναι αιτίες καθημερινών ατυχημάτων με συνέπειες που μπορεί να υπερβαίνουν τη σκέψη ενός παιδιού. Οι γονείς πρέπει να σκεφθούν τι μπορούν και αυτοί να κάνουν για το θέμα.
- Στο σχολείο οι δάσκαλοι και οι γυμναστές -και στους άλλους χώρους οι γονείς- πρέπει να προσέχουν, ώστε τα παιδιά να μην παίζουν με μπάλες μεγάλες, βαριές και σκληρές που δεν αντιστοιχούν στην ηλικία τους, γιατί έτσι παθαίνουν κατάγματα, διαστρέμματα και άλλες βλάβες των δακτύλων. Αυτό φάνηκε από την ευρωπαϊκή έρευνα στα νοσοκομεία, όπου προσέρχονται τα παιδιά για θεραπεία, συνήθως παιδιά 6-12 ετών ή και μεγαλύτερα.
- Στις παιδικές χαρές χρειάζεται εκλογή των παιχνιδιών από ειδικούς με κατάλληλες προδιαγραφές και συντήρησή τους. Μια τσουλήθρα πλαστική π.χ. μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη άν σπάσει και δεν το προσέξει κανείς. Ο υπάλληλος του Δήμου που επιβλέπει τα παιδιά (όσα δεν έχουν εκεί τους γονείς τους) αξίζει το μισθό του και δεν πρέπει ποτέ να λείπει από τέτοιους χώρους. Στο παράδειγμα της τσουλήθρας π.χ. δεν είναι λίγα τα παιδιά που ανεβαίνουν σ' αυτήν ανάποδα και προκαλούν ατυχήματα στον εαυτό τους ή σε άλλα παιδιά.
- Όταν τα παιδιά ανεβαίνουν σε δένδρα πρέπει να αγρυπνούμε. Είναι μια επικίνδυνη άσκηση. Ιδίως οι συκιές έχουν γίνει αιτία πολλών καταγμάτων από πτώση, επειδή τα κλαδιά τους σπάζουν εύκολα και πολλοί δεν το ξέρουν.
- Όταν τρώμε φρούτα εμείς ή τα παιδιά μας δεν πρέπει ποτέ να πετάμε τα φλούδια κάτω, όχι μόνο για λόγους καθαριότητας, αλλά και για την πρόληψη γλιστρήματος και πτώσεως που είναι στην περίπτωση αυτή ιδιαίτερα επικίνδυνη.
- Οι σκύλοι όταν γυρίζουν ελεύθερα δαγκάνουν συχνά ή φοβίζουν τα παιδιά. Οι φιλόζωοι πρέπει να συνοδεύουν τα σκυλιά τους στο δρόμο και τα αδέσποτα πρέπει να συγκεντρώνονται.
- Όταν ανεβαίνουμε σε σκάλα ή καρέκλα χωρίς βοήθεια άλλου προσώπου για να κρεμάσουμε την κουρτίνα ή να πάρουμε κάτι απ' το πατάρι ή να αλλάξουμε ένα γλόμπο πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτός είναι ένας από τους συχνότερους τρόπους που πέφτουν άσχημα και οι μεγάλοι και ότι έτσι δίνουμε ένα κακό παράδειγμα στα παιδιά μας, τα οποία περισσότερο προσέχουν τι κάνουμε παρά τι τους λέμε. (Το ίδιο ισχύει για τους γονείς που βγάζουν απερίσκεπτα το πώμα του ψυγείου του αυτοκινήτου τους όταν το νερό βράζει και καίγονται).
- Τα μπαλκόνια πρέπει να έχουν τα κατάλληλα προστατευτικά κάγκελα και να μην αφήνουμε καρέκλες ή αλλα πράγματα κοντά στα κάγκελα, γιατί τα παιδιά ενστικτωδώς ανεβαίνουν επάνω και σκύβουν. Κατάλληλα κάγκελα είναι όσα έχουν ύψος 80 εκ. και κατακόρυφα σίδερα χωρίς στολίδια. Τα οριζόντια κάγκελα χρησιμεύουν ως σκάλα, το ίδιο και τα διακοσμητικά σχέδια. Η απόσταση μεταξύ των πρέπει να είναι τέτοια ώστε να μη χωράει ένα παιδικό κεφάλι.
Όταν μετακομίζουμε σ' ένα σπίτι που δεν έχει κατάλληλα κάγκελα στα μπαλκόνια, τότε
α) αυξάνουμε το ύψος της περίφραξης, όπου χρειάζεται
β) τοποθετούμε εσωτερικά επάνω στα κάγκελα ένα λεπτό δικτυωτό πλέγμα, τέτοιο που να μη μπορεί το παιδί να βάλει το ποδαράκι του και ν' ανεβεί. - Όλοι μπορούμε να γλιστρήσουμε στο σπίτι όταν το πάτωμα είναι γυαλισμένο ή όταν υπάρχουν μικρά χαλάκια ή όταν οι άκρες των χαλιών δεν είναι στερεωμένες και στρίβουν προς τα επάνω. Επίσης όταν υπάρχει ένα σκαλοπάτι μεταξύ δύο δωματίων ή μεταξύ λουτρού και διαδρόμου. Τέτοιες κατασκευές πρέπει ν' αποφεύγονται, γιατί κάποια στιγμή θα ξεχασθεί κανείς και θα σκοντάψει. Μια θεραπεία που μπορεί να εξετασθεί είναι η διαμόρφωση εκ των υστέρων του σκαλοπατιού σε ράμπα με μικρή κλίση. Τα παιδιά υπόκεινται στον ίδιο κίνδυνο. Επίσης κινδυνεύουμε όλοι για απότομο πέσιμο και κάταγμα όταν γλιστράει ο πυθμένας της μπανιέρας. Ωσότου η βιομηχανία φτιάξει μπανιέρες με επιφάνεια που δεν γλιστράει, πρέπει να βάλουμε στον πυθμένα κάποια λαστιχένια προσθήκη (χταπόδι).
- Πολλά εγκαύματα και ακρωτηριασμοί έχουν γίνει από πυροτεχνήματα. Μερικά από αυτά είναι εκρηκτικά και κατασκευάζονται πρόχειρα και παράνομα από δυναμίτιδα. Τις ημέρες του Πάσχα πρέπει να ελέγχουμε τι κρατούν τα παιδιά και τι βάζουν στην τσέπη τους. Μερικά πυροτεχνήματα που εκτοξεύονται ψηλά εξακολουθούν να ανάβουν ακόμα και όταν πέφτουν κάτω. Έτσι έχουν προκληθεί εγκαύματα.
- Αναφέρθηκαν περιπτώσεις που κάποιο παιδί έριξε οινόπνευμα για να ενισχύσει τη φωτιά μιας ψησταριάς πιέζοντας ένα πλαστικό μπουκάλι. Από την ακτίνα της συνεχούς ροής γύρισε πίσω η φωτιά και μεταδόθηκε στο μπουκάλι του οινοπνεύματος με αποτέλεσμα να πάθει το παιδί σοβαρά εγκαύματα που δεν μπορούν ν' αποκατασταθούν ποτέ πλήρως με εγχειρήσεις. Και στο σημείο αυτό οι ενημερωμένοι γονείς θ' αποφύγουν αυτή την πρακτική και θα προλάβουν ένα ατύχημα. Το καλλίτερο μάλιστα είναι να μην αγοράζουν πλαστικά μπουκάλια με οινόπνευμα.
- Όλα τα μεγάλα ψυγεία (για κρέας, για λαχανικά, για γούνες κ.λ.π.) ακόμα και όταν δεν λειτουργούν, εφ' όσον χωράει μέσα άνθρωπος ή μικρό παιδί πρέπει ν' ανοίγουν οπωσδήποτε και από μέσα. Αν αυτό δεν συμβαίνει, πρέπει οι πόρτες των ψυγείων αυτών να τροποποιηθούν πριν θρηνήσουμε και άλλους θανάτους από την αιτία αυτή.
- Συνεχίζεται στην Ελλάδα ένα είδος ατυχήματος που έχει σχέση με την ευθύνη των κυνηγών και η τραγική συχνότητά του με παρόμοιες πάντα συνθήκες χαρακτηρίζει τη χώρα μας: είναι οι πυροβολισμοί και οι ανθρωποκτονίες με δράστες νήπια ή παιδιά που περιεργάζονται κυνηγετικά όπλα, που βρίσκουν κρεμασμένα, γεμάτα και ανασφάλιστα. Η ευθύνη του κυνηγού σε κάθε τέτοια περίπτωση -αλλά και των γονέων- είναι μεγάλη. Τελευταία έγιναν συχνότερα και ατυχήματα με δράστες ή θύματα παιδιά, των οποίων ο πατέρας υπηρετούσε στην αστυνομία και άφησε ακλείδωτο το υπηρεσιακό του περίστροφο στο σπίτι.
Στις συνέπειες των αφάνταστα σκληρών αυτών περιστάσεων επάνω στις οικογένειες των θυμάτων, που έγιναν στόχος ενός όπλου είτε από λάθος είτε από άγνοια, πρέπει να προστεθούν οι ψυχολογικές συνέπειες επάνω στον ίδιο τον ακούσιο δράστη. Σε μια περίπτωση δεκάχρονου αγοριού που σκόπευε και κτύπησε θανάσιμα συμμαθητή του, το παιδί, αποκαλούμενο απ' όλο το χωριό "δολοφόνος", αναγκάσθηκε ν' αλλάξει και σχολείο και χωριό για να ξεφύγει από μια κοινωνική καταδίκη (αν αυτό θα γίνει ποτέ δυνατό μέσα του). - Μερικά παιχνίδια που έγιναν μόδα κατά καιρούς αποδείχθηκαν κατόπιν πολύ επικίνδυνα και απαγορεύθηκαν, όπως
α) δύο ξύλινες μπάλες δεμένες σε κοντό κορδόνι που έκαναν τρικ-τρακ αλλά και προκαλούσαν βλάβες στα δάχτυλα που τις κρατούσαν και
β) το χούλα-χουπ, δηλαδή ένα ξύλινο τσέρκι που το γύριζαν γρήγορα γύρω στο σώμα, ώστε να μην πέφτει κάτω, αλλά προκάλεσε πολλές βλάβες σπονδυλικής στήλης σε περιπτώσεις υπερβολικών κινήσεων του κορμού κάποια εποχή. Γιατί οι αθλητικές ασκήσεις διαφέρουν απ' τα παιχνίδια και υπάγονται σε κανόνες ασφαλείας. Τελευταία στεφάνια όμοια με χούλα-χούπ χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στα σχολεία από γυμνάστριες για γυμναστική. Αλλά μερικές μαθήτριες τα χρησιμοποιούν και στο σπίτι για το παιχνίδι χούλα- χουπ, που έχει, όπως ελέχθη, απαγορευθεί. Αυτό δεν πρέπει να γίνεται.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΕΛΙΚΑΣ
Υγιεινολόγος Ιατρός
Υγιεινολόγος Ιατρός
Posts
