Ελληνοτουρκικά - Περιοχές Ευθύνης Έρευνας και Διάσωσης (SAR) και Διαπραγμάτευση

Ξεκίνησε, για πολλοστή φορά, η διαδικασία για διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας-Τουρκίας για την οριοθέτηση των μεταξύ τους θαλασσίων ζωνών, συν κάποια θέματα που θέτει η Τουρκία, αλλά η Ελλάδα αρνείται να συζητήσει.

Περιοχές Ευθύνης Έρευνας και Διάσωσης 

Tα ίδια δεδομένα σε διαδραστικό χάρτη Google:

Ανάμεσα σε αυτά είναι οι περιοχές αρμοδιότητας Έρευνας και Διάσωσης (Search and Rescue, SAR). Σύμφωνα με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (International Maritime Organization, IMO), στα έγγραφά του "Availability of SAR Services" (SAR.8 Circ.1-4, 24/2/2004-1/12/2012), η ζώνη ευθύνης που έχει αναλάβει η Τουρκία (βάσει του νόμου της 3275 της 12-12-2001) περιλαμβάνει το μισό Αιγαίο, (με μπλε γραμμή στο χάρτη) επικαλύπτοντας μεγάλο μέρος της ζώνης ευθύνης της Ελλάδας. Η περιοχή που καλύπτει στο Αιγαίο προσεγγίζει αρκετά τη «Γαλάζια Πατρίδα», την περιοχή που η Τουρκία διεκδικεί ως υφαλοκρηπίδα της (κόκκινη γραμμή). Η κατάσταση μόνο χειροτερεύει, καθώς, μετά την αναθεώρηση της 17/10/2020 (βάσει του νόμου 24611, με μωβ γραμμή) η ζώνη SAR επεκτείνεται ακόμα νοτιότερα στο τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Κύπρο, προσεγγίζοντας περαιτέρω τη διεκδικούμενη υφαλοκρηπίδα. 

Αυτή η επικάλυψη είναι που προκαλεί κάθε τόσο εντάσεις, καθώς η Τουρκία διενεργεί συστηματικά έρευνα και διάσωση σε περιοχή που η Ελλάδα θεωρεί ότι είναι αποκλειστικά δικής της αρμοδιότητας.

Η Ελλάδα διαμαρτύρεται ότι η Τουρκία αυθαιρετεί, διεκδικώντας μια περιοχή χωρίς την απαιτούμενη συμφωνία με την Ελλάδα. Ο IMO δεν ενοχλείται από την επικάλυψη, με το σκεπτικό ότι δεν έχει σημασία ποιος κάνει τη διάσωση. Ωστόσο, προτρέπει οι περιοχές ευθύνης να μην επικαλύπτονται και, ως γενική πρακτική, να συμπίπτουν με τους FIR, τα οποία η Τουρκία μονομερώς δεν εφαρμόζει. Ενδεχόμενες διαφορές ο IMO ορίζει να επιλύονται και να συμφωνούνται μεταξύ των εμπλεκομένων χωρών.

Σε αυτό το πλαίσιο και ενώ η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει την επέκταση της ζώνης της SAR στα όρια της «Γαλάζιας Πατρίδας», η Ελλάδα αρνείται να περιλάβει το θέμα στις διαπραγματεύσεις, επικαλούμενη ότι η μόνη διαφορά υπό συζήτηση είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. 
Δεν είμαι ειδικός, αλλά αυτή η στάση δε μου φαίνεται εποικοδομητική. Πώς θα λυθεί ένα θέμα, που απαιτεί συμφωνία, χωρίς συζήτηση; Θα περιμένει η Ελλάδα να περιληφθεί η αναθεωρημένη ζώνη SAR της Τουρκίας στα επίσημα έγγραφα του IMO, για να ασχοληθεί με το θέμα;

Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 14/1/2021 στο ιστολόγιο «Επί Παντός» με τίτλο «Ελληνοτουρκικά - Περιοχές Ευθύνης Έρευνας και Διάσωσης (SAR) και Διαπραγμάτευση».