Tuesday, June 21, 2011

Μεσοδιάστημα μεταξύ Αιμοδοσίας και Αιμοπεταλιοαφαιρέσεως

Στις 12/5/2011 έφτασε σε μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας το παρακάτω email (αριθμός πρωτοκόλλου 13649/13-5-2011):
Είμαι εθελοντής αιμοδότης 25 χρόνια.

Παρουσιάστηκα το Σάββατο 7/5/2010 13:50 στο Κέντρο Αιμοδοσίας του [το όνομα του νοσοκομείου αφαιρέθηκε] για να δώσω δείγμα αίματος για λήψη αιμοπεταλίων. Εκεί ο γιατρός (υποθέτω) βάρδιας εξέτασε την καρτέλα μου και μου πήρε την πίεση. Σε σχετικό ερώτημά μου με βεβαίωσε ότι ο χρόνος αναμονής για τη λήψη αιμοπεταλίων μετά από λήψη αίματος είναι τυπικά 48 ώρες. Διευκρίνησε ότι για προληπτικούς λόγους δεν παίρνουν αιμοπετάλια μετά από λήψη αίματος
προτού περάσει μια εβδομάδα, αλλά αυτό είναι ελαστικό και καθ' υπερβολήν. Το αποτέλεσημα της συζήτησης ήταν ότι συμφώνησε να δώσω αίμα και την ερχόμενη εβδομάδα να δώσω και αιμοπετάλια.

Στην δίπλα ακριβώς αίθουσα αιμοληψίας η νοσοκόμα (υποθέτω) μου πήρε το δείγμα. Όταν της είπα ότι θέλω να δώσω και αίμα μου είπε ότι θα έπρεπε να περιμένω 10 ημέρες. Της μετέφερα τη συζήτησή μου με τον γιατρό, αλλά ήταν αμετάπιστη. Επικοινώνησα επί τόπου για να ρωτήσω πόσο επείγον ήταν να δώσω τα αιμοπετάλια, μου είπαν "πολύ" και αποφάσισα να φύγω χωρίς να δώσω αίμα (και συνέχεια στην ανακολουθία ενώπιον της οποίας βρισκόμουν).

Στην έξοδο από την αίθουσα διασταυρώθηκα με τον γιατρό της προηγούμενης συζήτησης. Με ρώτησε αν έδωσα αίμα και του μετέφερα τη συζήτηση με τη νοσοκόμα. Αφού συζήτησαν λίγο μεταξύ τους στο πνεύμα "γιατί δεν τον αφήνεις να δώσει;" της είπε να μου πάρει αίμα και μπορούσα να δώσω αιμοπετάλια την ερχόμενη εβδομάδα. Όσο διαρκούσε η αιμοληψία, ο γιατρός επέστρεψε με ένα ανοικτό βιβλίο το οποίο έδειξε στη νοσοκόμα. Της είπε ότι βάσει αυτού η χρονοαπόσταση λήψης αίματος και αιμοπεταλίων είναι 48 ώρες και να το πει και στις άλλες για να το γνωρίζουν.

Κάλεσα την Πέμπτη 12/5/2011 τη γραμματεία του Αιμοδοτικού και με συνδέσανε με το τμήμα αιμοπεταλίων. Η κα [το όνομα αφαιρέθηκε], με την οποία μίλησα, μου είπε ρητά και κατηγορηματικά ότι μπορώ να δώσω αιμοπετάλια βάσει του δείγματός μου, αλλά όχι προ 20ημέρου, αφού έδωσα αίμα. Της μετέφερα όλες τις παραπάνω συζητήσεις και υπήρξε αμετάπειστη.

Κατόπιν τούτων, παρακαλώ να μου απαντήσετε:
- Ποιος είναι ο ιατρικά αποδεκτός ελάχιστος χρόνος λήψης αίματος και αιμοπεταλίων;
- Είναι αποδεκτό τρία διαφορετικά υπεύθυνα στον τομέα τους πρόσωπα, δύο των οποίων γιατροί, να μεταφέρουν τρεις διαφορετικές πληροφορίες στους υποψήφιους δότες;
- Τι μέτρα θα λάβετε ώστε να μην ξανασυμβεί (πχ. ταμπέλα που θα αναφέρει τι ισχύει);

Ευχαριστώ για την προσοχή σας
[το όνομα αφαιρέθηκε]





Στις 3/6/2011, η γραμματεία του νοσοκομείου απάντησε (αριθμός πρωτοκόλλου 15680) διά του Υποδιευθυντή Οικονομικού, διαβιβάζοντας την χειρόγραφη απάντηση (αριθμός πρωτοκόλλου 15680) της Διευθύντριας του Κέντρου Αιμοδοσίας (δείτε τις εικόνες -έχω διαγράψει ονόματα και διευθύνσεις) του νοσοκομείου.

"Το μεσοδιάστημα μεταξύ αιμοδοσίας και αιμοπεταλιοαφαιρέσεως", κατά την απάντηση, "... ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Αιμοδοσίας και το Συμβούλιο της Ευρώπης ..." και "... πρέπει να είναι τουλάχιστον ένας μήνας. Αν υπάρχει μεγάλη ανάγκη ... μπορεί να ελαττωθεί στις ημέρες".

"Και πού βρίσκεται η είδηση;; Πάλι καλά που απαντήσανε, να λέμε!", θα μπορούσε να είναι μια αντίδραση. Όμως (παραβλέποντας πόσο χρόνο πήρε η απάντηση):
  • Στην ερώτηση "Ποιος είναι ο ιατρικά αποδεκτός ελάχιστος χρόνος λήψης αίματος και αιμοπεταλίων;" η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Αιμοδοσίας διά της παραπάνω Διευθύντριας λέει "ένας μήνας". Ο γιατρός υποδοχής είπε "μια εβδομάδα", η νοσοκόμα στην αιμοληψία είπε "10 μέρες", το βιβλίο λέει "48 ώρες" και η γιατρός στην αιμοπεταλιοαφαίρεση είπε 20 ημέρες. Κανείς τους δεν αναφέρθηκε σε "μεγάλη ανάγκη", άρα έχουμε 5 διαφορετικά τυπικά μεσοδιαστήματα (αν μετρήσουμε και του βιβλίου), ανάλογα ποιον ρωτάμε
  • Στην ερώτηση κατά πόσον οι πολλές απόψεις είναι αποδεκτές, η υπονοούμενη πλην σαφής απάντηση είναι καταφατική και επαυξημένη με την παραπάνω πέμπτη άποψη! Κατά μια κακεντρεχή ερμηνεία, βέβαια, απλώς κανένας από τους τρεις δεν ξέρει τη δουλειά του!
  • Και η αυτονόητη από τα παραπάνω ερώτηση, που, κατά διαβολική σύμπτωση, συμπίπτει με την τρίτη του email ("θα ληφθεί κανένα μέτρο, ή θα εξακολουθήσουν να λένε ο καθένας ό,τι θέλει;"), προφανώς δεν υφίσταται: η πολυφωνία είναι απολύτως αποδεκτή και δεν χρειάζεται οποιοσδήποτε περιορισμός της
Είναι συχνότατο φαινόμενο οι απαντήσεις οργανισμών να περιορίζονται στις εύκολες ερωτήσεις και να αγνοούν τις άλλες. Τριπλή απάντηση σε μία, πάντως, δεν μου είχε ξανατύχει! Ένα από τα οφέλη της προόδου της ιατρικής, μάλλον. Ελπίζω, μόνο, η ίδια πρόοδος να έλυσε και το μόνιμο πρόβλημα της έλλειψης αιμοδοτών, που με κάτι τέτοια δεν πρόκειται να πληθύνουν... :(

1 comment:

ageor said...

Φίλος που διάβασε την ανάρτηση μου έστειλε τα παρακάτω, για τα οποία τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως:

1. Το ενημερωτικό περί αιμοπαλιοδοσίας στο http://platon.cc.uoa.gr/~aimoweb/index.php?view=article&catid=25%3Athe-project&id=44%3Ajoomla-security-strike-team&format=pdf&option=com_content

2. Αυτή την απάντηση σε διευκρινιστικό του email:
Subject: ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΕΡΩΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΣΟΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΣ - ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΦΑΙΡΕΣΗΣ
Date: Tue, 19 Jul 2011 11:57:58 +0300

Αγαπητέ κύριε,
Προκειμένου να απαντήσουμε στο ερώτημα σας, επικοινωνήσαμε με την ιατρό κυρία [αφαιρέθηκε το ονοματεπώνυμο], η οποία μας είπε τα εξής:
Η γενική απάντηση στην ερώτηση είναι: Κάθε Υπηρεσία Αιμοδοσίας εφαρμόζει δική της τακτική...
Το γενικό υπόβαθρο γνώσεων στο οποίο στηρίζεται η σωστή απάντηση περιέχει τα παρακάτω:
Συνολικά επιτρέπεται να γίνουν μέχρι 24 αιμοπεταλιαφαιρέσεις ετησίως, με ελάχιστο μεσοδιάστημα μεταξύ δύο από αυτές τις 3 ημέρες (3-31 ημέρες, ανάλογα με το Κέντρο), άρα μέχρι 2 φορές σε μία εβδομάδα.
Οταν κάποιος υποβάλλεται σε αιμοπεταλιαφαίρεση, υπολογίζεται ότι ''χάνει'' μόνο περίπου 45 ml ολικό αίμα, άρα το 1/10 της ποσότητας των ερυθρών αιμοσφαιρίων που θα έχανε προσφέροντας μία μονάδα ολικού αίματος. Επομένως ''χάνει'' μετά από 10 αιμοπεταλιαφαιρέσεις όση αιμοσφαιρίνη, άρα και όσο σίδηρο, θα έχανε με μία μονάδα ολικού αίματος
Σε κάποιον που έδωσε αιμοπετάλια αφαίρεσης, επιτρέπεται να δώσει ολικό αίμα 3 ημέρες έως 4 εβδομάδες μετά την τελευταία αιμοπεταλιαφαίρεση (ανάλογα με την τακτική που ακολουθεί κάθε Κέντρο)
Σε όποιον έδωσε ολικό αίμα, μπορεί να γίνει αιμοπεταλιαφαίρεση μετά 8 εβδομάδες (56 ημέρες), σύμφωνα με τα περισσότερα Κέντρα Αίματος, αν και το μεσοδιάστημα των 3 ημερών είναι αποδεκτό σε κάποια άλλα...
Προσωπική επιστημονική μου άποψη είναι ότι χρειάζεται να γνωρίζουμε σε βάθος χρόνου, τι ακριβώς έχει προσφέρει ο κάθε δότης για να καθορίσουμε το μεσοδιάστημα.
Στον συγκεκριμένο αιμοδότη, που από τον τρόπο που διατυπώνει την ερώτηση φαίνεται ότι δεν έχει προσφέρει άλλη φορά αιποπετάλια, θα έδινα έγκριση για αιμοπεταλιαφαίρεση 3 ημέρες μετά την αιμοδοσία ολικού αίματος, θα έβλεπα με τι συχνότητα αιμοδοτούσε προηγουμένως και σε τι κατάσταση είναι οι αποθήκες σιδήρου (φερριτίνη) Fe ορού, TIBC, και ανάλογα θα έδινα οδηγίες για μελλοντικές αιμοδοσίες και αιμοπεταλιαφαιρέσεις.
Με εκτίμηση
[αφαιρέθηκαν το ονοματεπώνυμο και οι υπηρεσίες που ενεπλάκησαν στην απάντηση]